آیا مسئولان می‌توانند جلوی فرار مغز‌ها را بگیرند؟ | مراقب سرمایه ملی باشید
به گزارش خبرنگار «نبض فناوری» طی روز‌های اخیر به دلیل شرایط نامطلوب اقتصاد موج مهاجرت در کشور روند افزایشی به خود گرفته است به گونه‌ای که این عامل مهم باعث شده که رهبر انقلاب چند روز پیش در یک سخنرانی با انتقاد از این موضوع و تاکید بر حمایت از نخبگان کشور داشته باشند تا جاییکه ایشان در بخش از سخنرانی خود فرمودند: آن چیزی که نخبه را نخبه می‌کند، صرفاً استعداد و ظرفیت ذهنی نیست. خیلی‌ها هستند استعداد دارند، ظرفیت ذهنی هم دارند و این ضایع میشود. اصلاً بروز پیدا نمی‌کند یا از او هیچ استفاده مناسب و شایسته نمی‌شود و تبدیل به نخبه نمی‌شود.
همچنین کشور ما از لحاظ استعداد ذهنی از متوسط جهان بالاتر است این ادعا نیست، این چیز ثابت شده است و مسلم است یعنی بالقوه کشور ما نخبه است، ملت ما بالقوه نخبه است.
یک بخش مهم جنگ نرم استعمارگران هم امروز و هم همیشه، که امروز هم هست، در گذشته هم بیشتر بوده، عبارت است از اینکه ملت را - حالا ملت ما را یا هر ملتی را که دارای استعدادی است- از استعداد خودش غافل کنند، او را بی‌اعتنا کنند به آن استعداد یا حتی به وضعی برسانند که خود او منکر این استعداد بشود.
وقتی که غفلت از توانایی خود بر ملتی حاکم شد غارت آن ملت آسان میشود. غفلت مقدمه غارت است، غارت افزایش دهنده غفلت است. غفلت و غارت با همدیگر همراهند.
در بعضی از دانشگاه‌ها عناصری هستند که جوان نخبه را تشویق می‌کنند به ترک کشور، من صریح می‌گویم این خیانت است، این خیانت است، این دشمنی با کشور است، دوستی با آن جوان هم نیست.
در همین راستا بسیاری از کارشناسان دلیل اصلی سیر مهاجرت نخبگان به خارج از کشور را بیشتر به دلیل عدم حمایت از استعداد‌های بالقوه جوانان از سوی مسئولان عنوان می‌کنند.
نمونه بارز آن شرکت‌های تولیدی دانش بنیان، بازی سازان است که به دلیل بروکراسی اداری و عدم ارائه تسهیلات و مباحث تعرفه‌های مالیاتی است که مجبور به مهاجرت شدند این در حالیست که با حمایت از این‌ها می‌توان علاوه بر توسعه اقتصاد کشور بستر برای اشتغالزایی جوانان هموارتر میشود.
علی موذنی کارشناس مسائل اجتماعی در گفتگو با خبرنگار «نبض فناوری» با اشاره به همین موضوع اظهار کرد: سرمایه انسانی از جمله اصلی‌ترین مؤلفه‌های رشد و توسعه کشور‌ها است و کاهش آن‌ها در کشور‌های در حال توسعه فرایند توسعه و پیشرفت را به تعویق می‌اندازد. طی سال‌های اخیر نمودار مهاجرت نخبگان در ایران روند صعودی داشته و ادامه این پدیده به صورت پیوسته، ایران را در آینده‌ای نزدیک با چالش‌های عظیمی روبه‌رو خواهد کرد.
وی تصریح کرد: مهاجرت نخبگان به خارج از کشور عمدتاً به جند دلیل است؛ نخست اینکه این نخبه فضای پیشرفت علمی خود را از لحاظ امکانات و آرامش فکری در داخل کشور مهیا نمی‌بیند به همین دلیل ترجیح می‌دهد که به خارج کوچ کند. از سوی دیگر برخی نخبگان کشور دچار ناامیدی نسبت به آینده خود می‌شوند که این موضوع به سیاست گذاری برخی از مسئولان در سال‌های گذشته برمی‌گردد.
این کارشناس اضافه کرد: امروزه به دلیل شیوع ویروس کرونا و شرایط بداقتصادی اکثر فارغ التحصیلان خارج را به داخل کشور ترجیح دادند در حالیکه اگر مسئولان بتوانند شرایط اقتصاد و مسائل مالی را برای نخبگان کشور فراهم کنند به طور حتم جوانان کشور تمایلی به مهاجرت نخواهند داشت. این مهم نیازمند حمایت همه جانبه دولت و مسئولان را دارد که باید در این زمینه تدابیر هوشمندانه اتخاذ کنند.
موذنی افزود: جلوگیری از مهاجرت نخبگان نیازمند اجرای فعالیت‌های فرهنگی و سیاست گذاری‌های اجرایی دارد و باید تمامی صنایع و بدنه اجرایی کشور چالش‌های خود را به صورت پروژه تعریف کنند و این راهکار تا حدودی می‌تواند از روند صعودی مهاجرت در کشور جلوگیری کند.
وی تأکید کرد: امروز باید دستگاه‌های اجرایی و صنایع کشور باور کنند نخبگان ما توانایی رفع چالش‌های عظیم را دارند. بهتر است اگر نخبه‌ای به صنعتی مراجعه کرد و راهکار‌ها و چالش‌های آن صنعت را یافت، ضمانتی وجود داشته باشد که مدیر آن مجموعه بدون دلیل عقلانی، نخبه را پس نزند که این موضوع نیازمند همکاری بدنه اجرایی و قضائی کشور است. نخبگان کشور از جمله قشر کم توقعی هستند که عاشق خدمت به کشور خود بوده و باید شرایط برای پیشرفت آن‌ها مهیا شود.
